Türkiye Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), kripto varlıkların kullanımının artması ve bu alanda düzenleme ihtiyacının doğması üzerine yeni bir yasa tasarısını hayata geçirmeye hazırlanıyor. Bu yeni düzenleme, kripto varlıkların güvenli bir şekilde kullanılmasını sağlamak ve sektördeki şeffaflığı artırmak için önemli adımlar içeriyor. Tasarı, Türkiye’de kripto varlıkların daha düzenli ve denetlenebilir bir çerçevede işlem görmesini temin ederek finansal piyasaların bütünlüğünü korumayı amaçlıyor.
Türkiye’de kripto varlık kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte, bu alana yönelik kapsamlı düzenlemeler içeren yeni bir kanun tasarısı gündeme geldi. Tasarı, dağıtık defter teknolojisi kullanılarak oluşturulan ve dijital ağlar üzerinden dağıtılan kripto varlıkların, SPK izniyle faaliyete başlayacak kripto alım-satım platformlarında işlem görmesini öngörüyor. Ayrıca, platformların kuruluş ve işleyiş esaslarını detaylandıran tasarı, bu platformların SPK iznine tabi olarak kurulmasını, ilke ve esaslarının SPK tarafından belirlenmesini gerektiriyor. Bu esaslar arasında platformların yöneticileri, teknolojik altyapıları, pay devirleri ve faaliyetlerinin geçici ya da kalıcı olarak durdurulması gibi konular bulunuyor.
Yeni düzenleme, platformların güvenli ve şeffaf bir şekilde işlemesini sağlamayı amaçlıyor. Ortaklık yapılarına getirilen düzenlemeler, ortakların iflas etmemiş olmalarını, para ve sermaye kurumlarında doğrudan veya dolaylı olarak yüzde 10’dan fazla hisseye sahip olmamalarını ve zimmet, dolandırıcılık gibi yüz kızartıcı suçlardan işlememiş olmalarını şart koşuyor. Bu, platformların güvenilir kişiler tarafından yönetilmesini sağlamak için önemli bir adım olarak görülüyor. Tüzel kişilerde ise, şeffaflık ve açıklık esas alınıyor; bu da yatırımcıların ve diğer paydaşların platform içeriklerini net bir şekilde görebilmelerini sağlıyor. Ortaklık niteliklerini kaybeden kişilerin altı ay içinde uygun şartları sağlayan birine devretmeleri gerekiyor ve bu süreçte SPK yetkili kurum olarak devrede bulunuyor.
Bu düzenlemelere göre, platformlar faaliyet izni aldıkları yıl itibarıyla, faiz gelirleri hariç olmak üzere, tüm gelirlerinin en az yüzde 10’unu her yıl SPK’nın belirleyeceği oranlarda ödemekle yükümlü olacak. Ayrıca, platformların tüm kripto para transferleri kayıt altına alınacak ve bu transferlerin limitleri SPK tarafından sınırlandırılacak. Platformlar, kripto varlık alım-satım işlemleri sırasında müşterilerin kimliklerini doğrulamak zorunda olacak, bu da işlemlerin banka havaleleri gibi izlenebilir hale gelmesini sağlayacak. Ancak, herhangi bir uyuşmazlık durumunda, kripto varlık işlemleri genel hükümlere göre çözülecek ve herhangi bir kamu güvencesi sağlanmayacak. Yani, her ne kadar kripto para borsaları regüle edilerek takip altına alınmaya çalışılsa da platformların batması, kapanması veya varlıkların kaçırılması gibi durumlarda müşteri ile platform karşı karşıya kalacak.
Yeni kripto varlık düzenlemeleri, hukuka aykırı işlemler ve izinsiz faaliyetler konusunda ciddi yaptırımlar öngörüyor. Sermaye Piyasası Kanunu’nun 96., 99. ve 100. maddelerine atıfta bulunarak, platformların hukuka aykırı işlemlerini düzenleme, faaliyetlerini sınırlandırma veya durdurma yetkisi veriliyor. İzinsiz kripto varlık hizmeti sağlayanlar için, işlemlerin iptali ve varlıkların iadesi amacıyla bir ila beş yıl içinde dava açma hakkı tanınıyor. Ayrıca, izinsiz reklam ve ilanlar için cezai kovuşturma, ilanların toplatılması ve gerekirse iş yerinin kapatılması gibi yaptırımlar uygulanabiliyor. Açıklık ve istikrarın sağlanması amacıyla, piyasa bozucu eylemler cezalandırılacak ve bu eylemlerden menfaat elde edenler, kazancın iki katından az olmamak üzere ceza alacak. İzin almaksızın faaliyet gösteren kişi ve kurumlar para ve hapis cezasıyla karşı karşıya kalacak. Kanun yürürlüğe girdiğinde mevcut platformlar, ikincil düzenleme yürürlüğe girene kadar faaliyetlerine devam edebilecek. Ayrıca, zimmet suçu ayrıntılı şekilde düzenlenmiş olup, görev nedeniyle teslim alınan para veya kripto varlıkları zimmetine geçirenler hem hapis hem de para cezasına çarptırılacak ve müşterilerin zararlarını karşılamak zorunda kalacak.
KYO Legal Hukuk Bürosu’nun Ortağı Avukat Gamze Müge Kan, Türkiye’nin bu yeni yasa tasarısıyla kripto varlık platformlarının kuruluşundan denetimine kadar kapsamlı düzenlemeler getireceğini belirterek, kullanıcıların bu konudaki düzenlemeler hakkında bilinçlendirilmesinin gerekliliğine dikkat çekti. Kan, “Yeni yasa tasarısı, kripto varlık düzenlemeleri konusunda kurula geniş yetkiler veriyor. Bu yetkiler, kripto varlıklar ve platformların denetimi ve düzenlenmesi konusunda büyük bir adımı beraberinde getiriyor. Yasanın uygulanmaya başlamasıyla birlikte, ortaya çıkan boşluklar kurulun vereceği kararlar doğrultusunda doldurulacak ve bu alandaki uygulamalar şekillenecektir. Bu yasa tasarısı, kripto varlıkların güvenli ve düzenli bir şekilde kullanılmasını sağlamak amacıyla geniş yetkiler tanıyarak, Türkiye’deki kripto para piyasasında yeni bir dönemin kapılarını aralıyor” açıklamasında bulundu.
